LİFT ve KRİKO PerİyoDİk Kontrol ve Uygunluk Hİzmetİ

LİFT VE KRİKO PERİYODİK KONTROLLERİ NELERDİR:

Atölye tipi liftler ve krikolar, araç ve ekipmanların bakım-onarım işlemleri sırasında geçici olarak kaldırılması amacıyla kullanılan kaldırma ekipmanlarıdır.

Bu ekipmanlar, araç altında çalışan personelin güvenliği açısından yüksek risk grubundadır.

Bu nedenle periyodik kontrollerinin düzenli yapılması, hem yasal zorunluluk hem de can güvenliği açısından hayati öneme sahiptir.

YASAL DAYANAK:

Bu ekipmanların kontrolleri,
“İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”
(Resmî Gazete: 25 Nisan 2013, Sayı: 28628) kapsamında zorunludur.

Yönetmeliğe göre:

• Tüm kaldırma ve iletme ekipmanları yılda en az bir kez periyodik kontrol edilmelidir.

• Kontroller, yalnızca makine veya mekatronik mühendisleri ya da TS EN ISO/IEC 17020 standardına göre akredite olmuş A Tipi Muayene Kuruluşları tarafından yapılabilir.

• Her kontrol sonrası Periyodik Kontrol Raporu düzenlenmelidir.

KONTROLÜN AMACI:

Atölye tipi lift ve krikoların kontrollerinin temel amaçları şunlardır:

• Kaldırma sistemlerinin güvenli çalıştığını doğrulamak,

• Mekanik veya hidrolik arızaları önceden tespit etmek,

• Kaza ve ezilme risklerini en aza indirmek,

• Yasal gereklilikleri karşılamak,

• İş güvenliğini sağlamak.

KONTROL KAPSAMI:

Atölye tipi liftler ve krikoların periyodik kontrolleri; ekipmanın güvenli, sağlam ve fonksiyonel olarak çalıştığını doğrulamak amacıyla yapılır.

Kontrol süreci, aşağıdaki genel adımları kapsar:

1. Görsel Muayene

• Ekipman gövdesi, kolonlar, bağlantı noktaları, kaynak dikişleri, pistonlar, zincirler, kollar ve hortumlar detaylı biçimde incelenir.

• Korozyon, çatlak, deformasyon, eğilme, gevşeme veya yağ sızıntısı olup olmadığı gözlemlenir.

• Ankraj bağlantıları ve taşıyıcı ayakların zemine uygunluğu kontrol edilir.

2. Fonksiyon Testleri

• Kaldırma ve indirme hareketleri, sistemin düzgün ve dengeli çalıştığını gösterecek şekilde test edilir.

• Emniyet mandalları, kilitleme sistemleri, limit switchler ve acil durdurma butonları denenir.

• Krikolar için geri salma valfi ve mekanik kilitleme tertibatı test edilir.

• Lifte bulunan mekanik veya otomatik kilitleme sistemlerinin devreye girme ve devreden çıkma işlevleri kontrol edilir.

3. Yük Testi

Statik test:

• Ekipman, beyan edilen nominal kapasitesinin %125’i oranında yükle test edilir.

• Bu test sırasında deformasyon, sızdırma veya gövde esnemesi olup olmadığı gözlemlenir.

Dinamik test:

• Ekipman nominal yük altında çalıştırılarak kaldırma, indirme ve durma hareketleri denenir.

• Sistem dengesizliği, ses, titreşim veya anormal hareket olup olmadığı kontrol edilir.

4. Hidrolik ve Elektriksel Kontroller

• Hidrolik hortumlar, bağlantılar, valfler, pistonlar ve yağ seviyesi kontrol edilir.

• Kaçak, basınç düşümü, hava yapma veya piston sızdırması belirtileri gözlemlenir.

• Hidrolik yağın tipi ve seviyesi üretici tavsiyelerine göre değerlendirilir.

5. Etiket ve Uyarı Kontrolleri

• Emniyet mandalı, kilit mekanizması, aşırı yük koruma sistemi, sesli-ışıklı ikazlar test edilir.

• Kapasite etiketi, üretici bilgileri, CE işareti ve kullanım talimatı okunaklı ve yerinde olmalıdır.

• Taşıma esnasında devrilmeyi önleyici mekanizmalar kontrol edilir.

6. Raporlama

• Yapılan tüm test ve incelemeler sonucunda ekipman “Uygun”, “Kusurlu” veya “Uygun Değil” olarak sınıflandırılır.

• Bulgular, fotoğraflar ve önerilerle birlikte Periyodik Kontrol Raporu hazırlanır.

• Uygun olmayan durumlar için düzeltici faaliyet önerileri eklenir.

KONTROL SIKLIĞI:

Yönetmelik gereği kontrol sıklıkları genellikle şöyledir:

• Kriko (Hidrolik / Mekanik), yılda 1 defa ve Statik + Görsel Muayene ile yapılır.

• Atölye Tipi Lift, yılda 1 defa ve Statik + Dinamik + Hidrostatik Test ile yapılır.

⚠️ ÖNERİ: Yoğun kullanımda (3 vardiya çalışan tesislerde) veya zorlu ortam koşullarında çalışan ekipmanlar 6 ayda bir kontrol edilmelidir.

YETKİLİ KİŞİLER:

Kontrolleri yalnızca:

• Makine veya Mekatronik mühendisleri,

• TS EN ISO/IEC 17020 standardına göre akredite A Tipi Muayene Kuruluşları
  tarafından yapılabilir.

Kontrol sonucunda forklift üzerine “Uygundur / Uygun Değil” etiketi iliştirilir ve rapor işletmeye teslim edilir.

SONUÇ:

Atölye tipi liftler ve krikolar, araç bakım operasyonlarının temel kaldırma ekipmanlarıdır.
Bu nedenle düzenli kontroller:

• Çalışan güvenliğini sağlar,

• Araç altında çalışma risklerini azaltır,

• Ekipman ömrünü uzatır,

• Yasal yükümlülükleri yerine getirir.

Her işletme, kullandığı lift ve krikoları en az yılda bir kez kontrol ettirmeli ve raporlarını denetimlerde hazır şekilde bulundurmalıdır.