Kompresör PerİyoDİk Kontrol ve Uygunluk Hİzmetİ

KOMPRESÖR PERİYODİK KONTROLLERİ NELERDİR:

Kompresörler, işletmelerde basınçlı hava üretmek amacıyla kullanılan ekipmanlardır. Ürettikleri basınçlı hava, birçok makine ve üretim hattının çalışması için kritik öneme sahiptir. Ancak basınç altında çalıştıkları için kompresörler de yüksek riskli ekipmanlar sınıfına girer ve bu nedenle düzenli periyodik kontrolleri yasal zorunluluktur.

YASAL DAYANAK:

Kompresörlerin kontrolleri, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” (25.04.2013 tarihli, Resmî Gazete Sayı: 28628) kapsamında yapılır.

Bu yönetmeliğe göre:

• Kompresör ve ona bağlı basınçlı hava tankları yılda en az bir kez periyodik kontrole tabi tutulmalıdır.

• Kontroller, yalnızca makine mühendisi veya yetkili A tipi muayene kuruluşları tarafından yapılabilir.

• Kontrol sonuçları Periyodik Kontrol Raporu ile belgelenmeli ve işletmede saklanmalıdır.

KONTROLÜN AMACI:

Kompresör periyodik kontrolünün temel amacı;

• Basınçlı hava sistemlerinde oluşabilecek arızaları önceden tespit etmek,

• Patlama ve sızıntı risklerini ortadan kaldırmak,

• İş kazalarını ve duruş sürelerini azaltmak,

• Enerji verimliliğini artırmak,

• Yasal gereklilikleri yerine getirerek idari cezalardan kaçınmaktır.

KONTROL KAPSAMI:

Kompresör kontrolleri genellikle şu adımlardan oluşur:

1. Görsel Muayene:
   Kompresör gövdesi, hava tankı bağlantıları, valfler, hortumlar, kaynak bölgeleri, manometre, emniyet ventili ve yağ seviyesi kontrol edilir.

2. Hidrostatik Test (Basınç Testi):
   Kompresör hava tankı, çalışma basıncının 1,5 katı ile test edilir. Bu test sızdırmazlık, deformasyon veya malzeme zayıflıklarını tespit etmek için yapılır.

3. Emniyet Donanımı Testi:
   Emniyet ventili, basınç göstergeleri, otomatik tahliye ve kontrol sistemlerinin doğru çalışıp çalışmadığı test edilir.

4. Performans Kontrolü:
   Kompresörün ürettiği basınç, debi (lt/dk) ve motor çekiş değerleri ölçülür; fabrika verileriyle karşılaştırılır.

5. Elektriksel Güvenlik Kontrolü:
   Motor izolasyonu, topraklama, termik koruma ve kaçak akım röleleri test edilir.

6. Raporlama:
   Tüm test sonuçları, bulgular ve öneriler detaylı bir Kompresör Periyodik Kontrol Raporu halinde hazırlanır.

KONTROL SIKLIĞI:

Yönetmelik gereği kontrol sıklıkları genellikle şöyledir:

• Kompresör Hava Tankı, yılda 1 defa ve Basınç Testi (1,5 × Çalışma Basıncı) ile yapılır.

• Vidalı Kompresör, yılda 1 defa ve Hidrostatik + Görsel Muayene ile yapılır.

• Pistonlu Kompresör, yılda 1 defa ve Hidrostatik + Görsel Muayene yapılır.

• Taşınabilir Kompresör, yılda 1 defa ve Fonksiyonel + Görsel Muayene ile yapılır.

YETKİLİ KİŞİLER:

Kontroller yalnızca A tipi muayene kuruluşları veya TS EN ISO/IEC 17020 standardına göre akredite firmalar tarafından yapılabilir.
Bu firmalar kontrolü tamamladıktan sonra kazana “Uygundur / Uygun Değil” etiketi ve resmi rapor verir.

SONUÇ:

Kompresörler, üretim tesislerinin en kritik enerji kaynaklarından biridir.
Bu nedenle:

• Düzenli periyodik kontrollerle patlama ve arıza riskleri azaltılır,

• Enerji tasarrufu sağlanır,

• Çalışan güvenliği garanti altına alınır,

• Yasal gereklilikler eksiksiz yerine getirilir.

Her işletme, kullandığı kompresörleri en az yılda bir kez kontrol ettirmeli ve kontrol raporlarını denetimlere hazır şekilde bulundurmalıdır.