FORKLİFT PerİyoDİk Kontrol ve Uygunluk Hİzmetİ

FORKLİFT PERİYODİK KONTROLLERİ NELERDİR:

Forkliftler; işletmelerde yükleri kaldırmak, taşımak ve istiflemek amacıyla kullanılan, kaldırma ve iletme ekipmanları sınıfına giren araçlardır.

Günlük iş akışının temel parçası olmalarına rağmen, mekanik aşınmalar, hidrolik kaçaklar veya operatör hataları ciddi iş kazalarına neden olabilir.

Bu nedenle forkliftlerin periyodik kontrollerinin düzenli yapılması hem yasal zorunluluk hem de iş güvenliği açısından hayati önem taşır.

YASAL DAYANAK:

Forklift kontrolleri,
“İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”
(Resmî Gazete: 25 Nisan 2013, Sayı: 28628) kapsamında zorunludur.

Yönetmeliğe göre:

• Forkliftler, kaldırma ve iletme ekipmanları arasında yer alır.

• Yılda en az bir kez periyodik kontrol edilmeleri gerekir.

• Kontroller yalnızca makine veya mekatronik mühendisi ya da TÜRKAK akreditasyonuna sahip A Tipi Muayene Kuruluşları tarafından yapılabilir.

• Her kontrol sonrası Forklift Periyodik Kontrol Raporu düzenlenmelidir.

KONTROLÜN AMACI:

Forklift periyodik kontrolünün temel hedefleri:

• Kaldırma sisteminin güvenli çalıştığını doğrulamak,

• Hidrolik, mekanik ve elektriksel arızaları tespit etmek,

• Fren, direksiyon ve tilt sistemlerini kontrol etmek,

• Operatör ve çevre güvenliğini sağlamak,

• Yasal uygunluğu sürdürmek.

KONTROL KAPSAMI:

Forkliftlerde yapılan periyodik kontroller şu adımları kapsar:

1. Görsel Muayene

• Şasi, mast, çatallar, zincir, piston, hidrolik hortumlar ve bağlantı noktaları incelenir.

• Korozyon, çatlak, eğilme veya gevşeme belirtileri tespit edilir.

2. Fonksiyon Testleri

• Kaldırma, indirme, ileri-geri hareket, tilt fonksiyonu, frenleme, direksiyon ve ikaz sistemleri test edilir.

• Emniyet donanımları (emniyet kemeri, koruyucu tavan, uyarı lambaları, sesli ikaz) çalışırlığı açısından kontrol edilir.

3. Yük Testleri

• Statik test: Forklift, beyan edilen kapasitenin %125’i kadar yükle test edilir.

• Dinamik test: Nominal yükle hareket, frenleme ve denge performansı değerlendirilir.

• Testler sırasında forkliftin stabilitesi, mast deformasyonu ve sızdırmazlık durumu gözlemlenir.

4. Elektriksel ve Hidrolik Kontroller

• Akü (elektrikli forkliftlerde), motor izolasyonu, kablo bağlantıları ve şarj sistemi test edilir.

• Hidrolik sistemlerde kaçak, hortum deformasyonu veya aşırı basınç belirtileri kontrol edilir.

5. Etiket ve Güvenlik Donanımları

• Kaldırma kapasitesi etiketi, uyarı levhaları, CE işareti ve üretici bilgileri kontrol edilir.

• Operatör kabininde bulunması gereken talimat etiketlerinin okunaklılığı değerlendirilir.

6. Raporlama

• Tüm bulgular, test sonuçları ve öneriler detaylı olarak Forklift Periyodik Kontrol Raporu’na işlenir.

• Ekipman “Uygun”, “Kusurlu” veya “Uygun Değil” olarak sınıflandırılır.

KONTROL SIKLIĞI:

Yönetmelik gereği kontrol sıklıkları genellikle şöyledir:

• Forklift (Dizel, LPG, Elektrikli), yılda 1 defa ve Statik + Dinamik + Fonksiyon Testi ile yapılır.

⚠️ ÖNERİ: Yoğun kullanımda (3 vardiya çalışan tesislerde) veya zorlu ortam koşullarında çalışan ekipmanlar 6 ayda bir kontrol edilmelidir.

YETKİLİ KİŞİLER:

Forklift kontrolleri yalnızca:

• Makine veya Mekatronik mühendisleri,

• TS EN ISO/IEC 17020 standardına göre akredite A Tipi Muayene Kuruluşları
  tarafından yapılabilir.

Kontrol sonucunda forklift üzerine “Uygundur / Uygun Değil” etiketi iliştirilir ve rapor işletmeye teslim edilir.

SONUÇ:

Forkliftler, işletmelerde en sık kullanılan ve en fazla kazaya neden olabilen kaldırma araçlarıdır.
Bu nedenle düzenli kontroller:

• Mekanik arızaların ve kazaların önüne geçer,

• Ekipmanın kullanım ömrünü uzatır,

• İş duruşlarını azaltır,

• Yasal uygunluğu sağlar,

• Çalışan güvenliğini teminat altına alır.

Her işletme, kullandığı forkliftleri en az yılda bir kez kontrol ettirmeli ve raporlarını denetime hazır şekilde saklamalıdır.